Janina Katz (1939-2013)

Urodziła się w Krakowie w rodzinie żydowskiej, podczas  II wojny światowej  była przechowana przez polską rodzinę. Studiowała  polonistykę  i  socjologię  na  Uniwersytecie Jagiellońskim. Po  antysemickiej  nagonce wyemigrowała w 1969 roku do  Danii .

Tłumaczyła na język duński wiersze Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej,Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Herberta, Ewy Lipskiej, Grzegorza Wróblewskiego i prozę m.in. Tadeusza Konwickiego  i  Kazimierza Brandysa , dramaty Sławomira Mrożka .

Jako pisarka i poetka duńska, autorka trzynastu tomików wierszy, pięciu powieści, dwóch tomów opowiadań i książki dla dzieci, otrzymała wiele duńskich nagród literackich, a także dożywotnie stypendium twórcze duńskiej państwowej Fundacji Sztuki. W 2012 jej ostatni, trzynasty wydany w Danii tomik wierszy Skrevet på polsk  (Pisane po polsku) otrzymał nominację do najważniejszej nagrody państw skandynawskich, Literackiej Nagrody Rady Nordyckiej .

W Polsce ukazały się dotąd jej cztery powieści: Moje życie barbarzyńcy (2006), Pucka (2008), Opowieści dla Abrama (2010) i Chłopiec z tamtych lat (2020) oraz wybór wierszy Powrót do jabłek (2001), wszystkie w przekładzie Bogusławy Sochańskiej, oraz dwa tomiki wierszy napisanych przez autorkę po polsku.

Autorka i tłumaczka Janina Katz

Dzięki działalności translatorskiej Janina Katz w ogromnym stopniu przyczyniła się do popularyzacji polskiej prozy i poezji w Danii. Za pracę włożoną w przekład dzieł polskich autorów na język duński, a tym samym upowszechnianie za granicą kultury kraju nad Wisłą, została nagrodzona między innymi odznaką honorową za zasługi dla kultury polskiej przyznaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Janina Katz otrzymała także nagrodę paryskiej Kultury — prestiżowego czasopisma, z którym przez lata współpracowała, żyjąc na emigracji w Danii.

Od Krakowa po Kopenhagę

Ze względu na niesamowicie trudne czasy, w jakich przyszło jej dorastać, żydowskie pochodzenie, rozłąkę z matką w okresie wojennym, a także późniejsze przeżycia, w tym także emigrację i współpracę z prestiżowymi wydawnictwami, uważa się, że życiorys Janiny Katz mógłby posłużyć za scenariusz niezwykle wzruszającej, skomplikowanej opowieści. Do końca życia związana z Kopenhagą pisarka i tłumaczka dziś wspominana jest jako osoba o ogromnej wiedzy, inteligencji, wspaniałym poczuciu humoru oraz życzliwości. Zachęcamy do zapoznania się z twórczością Janiny Katz, którą znajdziesz w księgarni Driada. Jej czwarta z kolei powieść, Chłopiec z tamtych lat, to historia emigracji dwojga przyjaciół, którzy opuścili Polskę po wydarzeniach marcowych 1968 roku. Jak zawsze u Janiny Katz losy bohaterów związane są z Krakowem — wielką miłością autorki.